შიო არაგვიპირელის შემოქმედებაში გვხედება მხოლოდ ნოველები. იგი ნოველების საშალებით ამბობდა თავის სათქმელს. შიო არაგვისპირელი იყო პირველი, რომელმაც თავის მწერლობაში შემოიტანა იმ დროისათვის ახალი თემა, ეს იყო ადამიანი, უფრო სწორად, „ადამიანის შიშველი“ სული. თუკი მანამდე მთელი ლიტერატურა მიმართული იყო მხოლოდ ეროვნული და სოციალური პრობლემატიკის გაშუქებისაკენ, შიო არაგვისპირელმა თავისი შემოქმედებით ახალი საკითხები შემოიტანა - ადამიანის რაობა, მისი დამოკიდებულება სამყაროსთან, მისი სისუსტეები, სიყვარულის რაობა, ადამიანისა და საზოგადოების მიმართება და ა.შ. შიო არაგვისპირელი ძალიან სკეპტიკურად არის განწყობილი ადამიანის მიმართ. მთელ მის შემოქმედებაში ადამიანი უარყოფით არსებადაა გამოყვანილი, რომელიც არის სუსტი, ლაჩარი, პატივმოყვარე, მატყუარა. მისთვის ადამიანი ერთი პატარა არსებაა, რომელიც არაფერს ნიშნავს. მისი ნოველა „ესაა ჩვენი ცხოვრება!“ სწორედ ამის გამოხატულებაა. აქ ერთ-ერთ გლეხს ეტლი დაეჯახება და მოკვდება. მნიშვნელოვანია მთვარის ეპიზოდი, რომელშიც მთვარე თითქოს მის ამხანაგებს ეუბნება, რომ მას მრავალი უსამართლოდ დახოცილი უნახავს და მათ კი მხოლოდ ამ ერთი მღილისათვის ჩამოსტირით სახე. „ბუნების მეფენში“ ირონილუდაა მოთხრობილი როგორ გავიდნენ ადამიანები ბუნებაში საქეიფოდ, სადაც სადღეგრძელოებში თავიანთ ღირსებებზე საუბრობენ, რომ ისინი ბუნების მეფეები არიან და ა.შ. თუმცა ამ დროს დაიწყება სტიქია და მოქეიფენი მხოლოდ თაგვის სოროს ნატრობენ. აქ ჩანს თუ როგორ შეაშინა სტიქიამ „ბუნების მეფეენი“ და რამდენად სუსტები და არარაობები არიან ბუნებასთან შედარებით. ნოველაში „გმადლობ, უფალო, გმადლობ!“ პირველი პირით მოთხრობილია ადამიანთა მანკიერებანი. საზოგადოებაში პატიოსან პიროვნებებად მიჩნეულ ადამიანებს, რომლებიც ტაძრისაკენ მიემართებიან, ამხელს მთხრობელი. მას გულთამხილავის ნიჭი მიეცემა. ნოველაში ადამიანები წარმოჩენილნი არიან როგორც მატყუარა და ბილწი ზრახვების მქონეებად. შიო არაგვისპირელს უარყოფითად აქვს წარმოდგენილი ქართველი ინტელექტუალები. ისინი ან დაბნელულები არიან ან კონფორმისტები ან კიდე ცინიკოსი არამზადები. შიო არაგვისპირელს არც ჭეშმარიტი სიყვარულის სწამს. მის ნოველებში გამოხატულია არა სიყვარული, არამედ ვნება კაცსა და ქალს შორის. მას მიაჩნია, რომ ყველა ადამიანი, რომ გულწრფელი იყოს აღიარებდა სიყვარულის არარსებობას და იმას, რომ ურთიერთობებში მთავარი ვნებაა. „წერილის ნაგლეჯში“ სწორედ ამაზეა საუბარი. როცა ქმარი ცოლს სწერს, რომ როცა ის მის გვერდით არ არის სხვა ქალის სილამაზე ხიბლავს და იგი საერთოდ აღარ ახსოვს. სხვა ნოველებში ქალები ქმრებს ღალატობენ, ზოგი ქმრის მეგობრებთანაც კი. განსხვავებულია მისი ბოლოდროინდელი რომანი „გაბზარული გული“, სადაც ქებათა-ქებას უძღვნის ქალ-ვაჟის სიყვარულს. მის მთავარ გმირი - მახარე -გულწრფელადაა შეყვარებული, თუმცა მახარე ძლიერი ხასიათის პიროვენბაა, განსხვავებით, წინა ნოველებში არსებული ადამიანებისაგან. ეს შეიძლება ცხადყფდეს, რომ შიოს აქვს რწმენა ნამდვილი სიყვარულისა და ადამიანთა ღირსებისა, თუმცა ეს ძლიერი და ღირსეული ადამიანების ხვედრია მხოლოდ. შიო არაგვისპირელს „გლეხური ციკლის“ ნოველებში ყველაზე მეტად ადამინის ფსიქოლოგიური ანალიზი აინტერესებს. მართალია, აქ გაშუქებულია სოციალური მნიშვნელობის საკითხებიც, თუმცა ამ ფონეზე მაინც მხეცური ინსტიქტისა და ადამიანური საწყისის ბრძოლაა გამოხატული. თუ როგორ ებრძვიან უკიდეურეს გაჭირვებაში მყოფი გლეხები საკუთარ თავს არ ჩაიდინონ მხეცური საქციელი. სამშობლოს თემაზე დაწერილ ნოველათაგან აღსანიშნავია „მიწაა“ და “ჩემი სამშობლო ჩემი გულია“. „მიწააში“ გლეხი ბერა უდიდესი პატრიოტია, იგი ერთი მუჭა სამშობლოს მიწისთვის თავს სწირავს. ბერა უბრალო გლეხია, რომელიც მჭიდროდაა დაკავშირებული სამშობლოსთან, მის ბუნებასთან და სწორედ მისნაირი ადამიანების სისხლის ფასად ხდება საქართველოს შენარჩუნება. ნოველაში კი „ჩემი სამშობლო ჩემი გულია“ დახატულია ინტელიგენტი ქართველი ქალის - მაროს - სახე, რომელმაც სამშობლოს ინტერესები ქვენა სურვილებს ანაცვალა. ამით, ალბათ, შიო არაგვისპირელს იმაზეც სურდა ხაზის გასმა, რომ უბრალო გლეხი გაცილებით გულწრფელი და დიდი სიყვარულის მატარებელია სამშობლოს მიმართ, ვიდრე განათლებული, ინტელიგენტი ადამიანი.