ლევან ასაბიშვილი • Levan Asabishvili

ლევან ასაბიშვილი, Levan Asabishvili, changing, chant, chanters, folk, galoba, georgian chant, qwelly, ბიოგრაფია, ბიოგრაფიები, გალობა, მგალობლები, ფოლკლორი, ფონდი ქართული გალობა, ქართული გალობა, ქართული ფოლკლორი, ქველი, კახეთი, kaxeli

1856 - 1934

      ფართო საზოგადოებისთვის ლევან ასაბაშვილი ცნობილი გახდა 1909 წელს, როცა მას ზაქარია ფალიაშვილმა მოუსმინა. თავის შთაბეჭდილებას კომპოზიტორი ასე გადმოგვცემს:

...ორი სამი ჭიქა ღვინის გადაკვრის დროს დაიწყეს სიმღერა, მაგრამ რა სიმღერა! მე ამისთანა მწყობრად შესრულებული კახური სიმღერა ჯერ არ გამიგონია... განსაკუთრებულად იმათში გამოირჩეოდნენ ლევან ივანეს ძე ასაბაშვილი (მეტსახელი - დედას ლევანა) ბათო დავითის ძე როსტომაშვილი, ალექსო გიორგის ძე ელოშვილი და ლაზარე სიმონის ძე კოკილაშვილი... დედას ლევანა არის მაღალი ტანისა, წარმოსადეგი, მხარბეჭიანი გლეხი 43-45 წლისა, მღერის როგორც მოძახილს, ისე დამწყებსაც, მომეტებულად კი - მოძახილს. ამ დევკაცს ბუნებით ისეთი მშვენიერი გავარჯიშებული და დიდი ხმა (ტენორი) აქვს, რომ, მე ვგონებ, ჩვენი ოპეროს მოერალიც არ დაიწუნებდა და კვლავ ინატრებდა იმისთანა იშვიათ ხმას. ამას გარდა, მშვენიერი გამოთქმაც აქვს. საუცხოო მოლაპარაკეა. თამამი მიხვრა-მოხვრა, ერთი სიტყვით ღმერთს მიუნიჭებია მისთვის ყოველივე ის, რაც კარგი არტისტისთვის აუციებელ საჭიროებას შეადგენს.
(გაზ. ამირანი, 1909წ.15).

      ამ შეხვედრიდან თითქმის ოცი წლის შემდეგ, 1927 წლის მაისში, თბილისის რუსთაველის სახალობის სახელმწიფო თეატრის სცენაზე გაიმართა კახური სიმღერის დიდი მოამაგეების - დედას ლევანასა და მიხა ჯიღაურის მომღერალთა გუნდების კონცერტი, რომლის ინიციატორი იყო პოეტი იოსებ მჭედლიშვილი. საზოგადოება მომღერლებს აღტაცებით შეხვდა. კონცერტს დაესწრნენ სახელოვანი ქართველი კომპოზიტორები: ზაქარია ფალიაშვილი, დიმიტრი არაყიშვილი, კოტე ფოცხვერაშვილი, მელიტონ ბალანჩივაძე. ამ საკონცერტო გამოსვლის შემდეგ გაჩნდა ქართულ პოეზიაში "დედას ლევანას თემა". დიდებული მომღერლის სახელი თავიანთი ლექსებით უკვდავყვეს გიორგი ქუჩიშვილმა, ტიციან ტაბიძემ, გიორგი ლეონიძემ.

      საბედნიეროდ, ჯერ კიდევ არიან ადამიანები, რომელთაც დედას ლევანას არაჩვეულებრივი ხმა ახსოვთ. ცნობილი მომღერალი ანდრო სიმაშვილი იგონებს: "ზაქარია ფალიაშვილი შილდიდან ჩვენს სოფელში, არტანაში ჩამოსულა სიმღერების ცასაწერად, მაგრამ აქ მოსულს ფილფონიგრაფი დაზიანებული აღმოსჩენია. როგორც გაირკვა, დედას ლევანას უძლიერეს ხმას ჩამწერი აპარატის მემბრანა დაეზიანებინა". ფონოჩანაწერების ცნობილმა რესტავრატორმა, მოსკოველმა კლავდი ტიხონოვმა, როცა შილდელი მომღერლების მიერ შესრულებული "მრავალჟამიერი" მოისმინა, თქვა: იმისათვის, რომ ხმებს შორის ბალანსი არ დარღვეულიყო, პირველი ხმა (ე.ი. ლევან ასაბაშვილი), როგორც ჩანს, ერთი მეტრით უკან დაუყენებიათ. ეტყობა, მიკროფონმა მისი ხმის სიძლიერეს მაინც ვერ გაუძლო და მაღალ რეგისტრში ხარვეზი ამით არის გამოწვეულიო.

      ლევან ასაბაშვილი 1927 წლის მერე სცენაზე მეტი აღარ გამოჩენილა. სამაგიეროდ, კახეთში ქორწილი, ნათლობა ან საეკლესიო დღესასწაული ისე არ ჩაივლიდა, მას მეგობრებთან ერთად არ ემღერა. მას სიცოცხლის ბოლომდე შერჩა მჭექარე ხმა. მომღერალმა სიმღერის დროს დალია სული.

      "შენი გულისა!" - ეს ყოფილა მისი ბოლო სიტყვები.

"ფონდი ქართული გალობა"

ტეგები: Qwelly, ბიოგრაფია, გალობა, კახეთი, ფოლკლორი, ქველი

ნახვა: 1098

გამოხმაურებები!

მაგას უყვარდა თუ უყვარდა მოლხენა )) 

Kakha_მ თქვა:

ფალიაშივლიც დადიოდა ხანდახან საქეიფოდ! )

RSS

ბლოგ პოსტები

A Comprehensive Look at a Norse-Fantasy Realm

გამოაქვეყნა Karmasaylor_მ.
თარიღი: დეკემბერი 15, 2025.
საათი: 10:30am 0 კომენტარი

Legend of YMIR Diamonds stands out as one of the most ambitious MMORPG projects inspired by Norse mythology, blending high-fantasy world-building with survival, kingdom management, and large-scale PvP warfare. At its core, the game reimagines ancient myth—specifically the primordial giant Ymir, whose body became the foundation of the world—as the thematic anchor for a sprawling digital realm. This article explores the world, lore, setting, and narrative elements that shape the experience of…

გაგრძელება

Global Hydrogen Cyanide (HCN) Market

გამოაქვეყნა Violet VSM_მ.
თარიღი: ნოემბერი 24, 2025.
საათი: 11:30am 0 კომენტარი

According to a new comprehensive market analysis report by Reed Intelligence, the global Hydrogen Cyanide (HCN) market is projected to grow steadily from 2023 to 2031 at a compound annual growth rate (CAGR) of approximately 2.2 %. This growth is underpinned by strong demand in sodium and potassium cyanide…

გაგრძელება

Global Azimuth Thrusters Market to Surge

გამოაქვეყნა Violet VSM_მ.
თარიღი: ნოემბერი 24, 2025.
საათი: 11:00am 0 კომენტარი

According to the latest report by Reed Intelligence, the global azimuth thrusters market is projected to witness robust expansion over the forecast period.

Market Size – Base Year & Forecast Year

In the base year 2023, the global  is valued and is forecast to grow through 2031 at an approximate compound annual growth rate (CAGR) of 8%.

Key…

გაგრძელება

Global Electric Fencing Market Set to Grow Strongly Through 2031

გამოაქვეყნა Violet VSM_მ.
თარიღი: ნოემბერი 24, 2025.
საათი: 10:30am 0 კომენტარი

A new comprehensive report by Reed Intelligence reveals that the global electric fencing market is projected to expand at a compound annual growth rate (CAGR) of approximately 5.5% between 2023 (base…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters