კვლევის მეთოდები განათლებაში
თავი 2
ნაწილი V

      ეთიკური პრობლემები, რომლებიც განათლების სფეროს კვლევებში გამოყენებული მეთოდებიდან წარმოიქმნება, სხვადასხვა ნაშრომში გვხვდება: ბურგესის (Burgess 1989) მიერ რედაქტირებულ კრებულში "განათლების სფეროს კვლევის ეთიკა" და საიმონისა და აშერის (Simon and Usher 2000) მიერ რედაქტირებულ წიგნში "განათლების სფეროს კვლევაში არსებული ეთიკა". ამ სფეროში შექმნილი თითოეული ნაშრომი ყოველდღიურ პრობლემებს, საკითხებსა და დილემებს ასახავს, რომელთა წინაშეც დგებიან განათლების სფეროში მოღვაწე გამოცდილი თუ დამწყები მკვლევრები. დასახელებული ორი წიგნი აჩვენებს, რომ საგანმანათლებლო ინსტიტუტებში კვლევის მეთოდების კომპლექსურობის გამო წამოჭრილი საკითხები და მათი ეთიკური შედეგები, ალბათ, ყველაზე ნაკლებად პროგნოზირებადია, განსაკუთრებით, ნაკლებად გამოცდილი მკვლევრებისთვის, განსაკუთრებით - კვლევის სოციალ-პოლიტიკურ ჭრილში. ამ სფეროში მოსულმა ახალბედებმა უნდა იცოდნენ კვლევის ისეთი სახეების შესახებ, რომლებსაც, თავიანთი ბუნებიდან გამომდინარე, ერთი პრობლემიდან მეორისკენ მივყავართ. ფაქტიურად, მკვლევარი ხშირად აღმოაჩენს, რომ მეთოდოლოგიური და ეთიკური საკითხები განუყოფელია ერთმანეთისგან კვლევათა უმრავლესობაში, რომელთაც თვისებრივს ან ინტერპრეტაციულს ვუწოდებთ. როგორც ჰიჩკოკი და ჰაგისი (1989) შენიშნავენ:

მონაწილის დაკვირვების წარმოებისას ან ვიღაცის მეწყვილის ინტერვიუირებისას წარმოიჭრება ეთიკური პრობლემები, რომლებიც უშუალოდ უკავშირდება გამოყენებული კვლევის ტექნიკის თავისებურებებს. კვლევის ბუნების ღიაობისა თუ დახურულობის ხარისხისა და მისი მიზნების საკითხი უშუალოდ დგება მასწავლებლების კვლევის წინაშე.
(Hitchcock and Hughes 1989)

      ისინი სვამენ კითხვებს, რომლებიც შეიძლება გაჩნდეს ასეთ სიტუაციაში: "სად მთავრდება მკვლევრისთვის ფორმალური დაკვირვება და სად იწყება არაფორმალური?" "გამართლებულია, რომ მკვლევარი ღია იყოს ზოგ მასწავლებელთან და ზოგთან - არა?" "რამდენად ბევრი ინფორმაციის მიწოდება შეუძლია მკვლევარს მოსწავლეებისთვის კვლევის კონკრეტული ნაწილის შესახებ?" "როდის განიხილება კვლევის მონაცემების მიზეზ-შედეგობრივი ასპექტი და როდის - არა?" "არის თუ არა ჭორი ლეგიტიმური მონაცემი და შეუძლია თუ არა მკვლევარს ეთიკურად გამოიყენოს ის მასალა, რომელიც მას საიდუმლოდ მიეწოდა?" როგორც ჰიჩკოკი და ჰაგისი (1989) ასკვნიან, კითხვების ჩამონათვალი ჯერ კიდევ უსასრულოა და შეიძლება შეეხებოდეს როგორც კვლევაში გამოყენებულ ტექნიკას, ისე, საკვლევი გარემოს სოციალურ ორგანიზაციას. ასეთი საკითხების წარმატებულად გადაჭრის გასაღები კარგი ურთიერთობების დამყარებაა. აქ შედის მკვლევარსა და მის ცდის პირებს შორის გაგების ჩამოყალიბება, რასაც მოჰყვება სანდოობის გრძნობა და ნდობა.

      ფაინი და სენდსტრომი (1988) დეტალურად განიხილავენ ველზე ბავშვებთან მუშაობის ეთიკურ და პრაქტიკულ ასპექტებს. კერძოდ, ისინი აჩვენებენ, თუ როგორ განსხვავდება მონაწილის კვლევის ეთიკური საკითხები ბავშვების ასაკის მიხედვით. ამ თვალსაზრისით, თვისებრივი მეთოდების კიდევ ერთი მახასიათებელი გამოყო ფინჩმა (1985: 116-17), რომელიც კომენტარს აკეთებს შესაძლო მწვავე პოლიტიკური და ეთიკური დილემების შესახებ, რომლებსაც წარმოქმნის მკვლევრისა და სხვების მიერ მიღებული მონაცემების გამოყენება. მისი კომენტარი ეხება კვლევის მონაწილეებისგან მიღებულ ნდობასაც, რაც მკვლევრებს ავალდებულებს, რომ კონფიდენციალური ინფორმაცია სათანადოდ იქნება გამოყენებული, კერძოდ კი, მონაწილეთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად.

      კელი (1989ა) ფიქრობს, რომ ის სფერო თვისებრივ კვლევაში, სადაც ეთიკური "მიმღები" განსაკუთრებით მგრძნობიარე უნდა იყოს, პრაქტიკული კვლევაა და სწორედ აქ მართებს მკვლევარს, იქნება ის მასწავლებელი თუ გარედან მოსული, განსაკუთრებული სიფრთხილე დაგებული მახეებისადმი. ეს სირთულეები შეაჯამა ჰოპკინსმა (1985: 135), როდესაც თქვა, რომ ვინაიდან მკვლევრის ქმედებები ღრმად არის ჩანერგილი ორგანიზაციაში, მნიშვნელოვანია ამ ფარგლებში მუშაობა, ეს კი კონფიდენციალობისა და პიროვნული პატივისცემის საკითხებს აყენებს.

      2.8 ჩანართში წარმოდგენილია ჰოპკინსთან მოცემული (1985) პრინციპები, რომლებიც სპეციალურად პრაქტიკული კვლევისთვის ჩამოაყალიბეს კემისმა და მაკტაგარტმა (Kemmis and McTaggart 1981).


ჩანართი 2. 8.

მოქმედებით კვლევაში ჩართული მკვლევრების სახელმძღვანელო ეთიკური პრინციპები

  • ყურადღება მიაქციეთ ოქმს. გადაამოწმეთ, რომ შეხვდით სათანადო ადამიანებს, კომიტეტებს და ხელმძღვანელებს, მიაწოდეთ ინფორმაცია და მიიღეთ საჭირო ნებართვა და დადებითი პასუხი.
  • მოიზიდეთ მონაწილეები: კვლევაში მონაწილეობისთვის წაახალისეთ ისინი, ვინც დაინტერესებულია იმ გაუმჯობესებით, რომლის მიღწევასაც აპირებთ.
  • შეუთანხმდით მათ, ვისაც შეეხება კვლევა: ყველას არ ენდომება, რომ უშუალოდ იყოს ჩართული. მუშაობისას ანგარიში უნდა გაუწიოთ სხვების პასუხისმგებლობებსა და სურვილებს.
  • აღწერეთ პროგრესი: სამუშაო თვალსაჩინო გახადეთ და იყავით ღია შემოთავაზებებისთვის, რათა მხედველობაში მიიღოთ წინასწარ გაუთვალისწინებელი და შეუმჩნეველი მიმართულებები; კოლეგებს უნდა ჰქონდეთ პროტესტის გამოხატვის შესაძლებლობა;
  • მიიღეთ ექსპლიციტური ავტორიზაცია: ეს შეეხება იმას, თუ სად გსურთ თქვენი კოლეგების დაკვირვება და სად აპირებთ დოკუმენტაციის განხილვას.
  • შეუთანხმდით ადამიანებს მათი სამუშაოს აღწერილობაზე: ყოველთვის მიეცით საშუალება მათ, ვისაც აღწერთ, რომ ეჭვის ქვეშ დააყენონ თქვენი ახსნები სამართლიანობის, რელევანტობის და სიზუსტის საფუძველზე.
  • შეათანხმეთ სხვების მოსაზრებების ანგარიშები (მაგალითად, კომუნიკაციის ანგარიში): ყოველთვის მიეცით საშუალება მათ, ვინც ჩართულია ინტერვიუებში, შეხვედრებსა და მიმოწერის პროცესში, რომ მოითხოვონ შესწორებები, რაც უფრო სამართლიანს, რელევანტურს და ზუსტს გახდის თქვენს ნაშრომს.
  • მიიღეთ ექსპლიციტური ავტორიზაცია ციტატების გამოყენებამდე: აქ შედის სიტყვასიტყვით ჩაწერილი ტრანსკრიპტები, ახსნილი დაკვირვებები, ამონარიდები აუდიო და ვიდეო ჩანაწერებიდან, მსჯელობები, ანგარიშებში მოცემული დასკვნები ან რეკომენდაციები (წერილობითი ან შეხვედრებზე მიღებული).
  • შეათანხმეთ სხვადასხვა დონეზე გამოსაქვეყნებელი ანგარიშები: გახსოვდეთ, რომ სხვადასხვა აუდიტორია სხვადასხვაგვარ ანგარიშს საჭიროებს. რაც ფაკულტეტის თანამშრომლების შეხვედრაზე არაფორმალური ზეპირი ანგარიშისთვის არის საჭირო, შეიძლება შეუსაბამო იყოს თანამშრომელთა შეხვედრისთვის, საბჭოსთვის წარსადგენი ანგარიშისთვის, ჟურნალის სტატიისთვის, გაზეთისთვის, მშობლებისთვის გასაგზავნი შეტყობინებისთვის. იყავით კონსერვატიული, თუ ვერ აკონტროლებთ ამ განსხვავებებს.
  • აიღეთ კონფიდენციალობის დაცვის პასუხისმგებლობა.
  • შეინარჩუნეთ თქვენი ნაშრომის წარდგენის უფლება: დარწმუნდით, რომ ყველა, ვინც კვლევაში იყო ჩართული, კმაყოფილია ანგარიშების სამართლიანობით, სიზუსტითა და რელევანტურობით; რომ ისინი ზედმეტად არ ააშკარავებენ ან უხერხულ მდგომარეობაში არ აყენებენ კვლევაში ჩართულ ადამიანებს, შესაბამისად, ანგარიში ან არ უნდა აიკრძალოს, ან დაიდოს თაროზე კონფიდენციალობასთან დაკავშირებული სანქციების გამო.
  • თანმიმდევრული და ცნობილი გახადეთ პროცედურის პრინციპები: პრაქტიკულ კვლევაში ჩართული ყველა ადამიანი მუშაობის დაწყებამდე უნდა დაეთანხმოს პრინციპებს. მათ უნდა იცოდნენ თავიანთი უფლებები ამ პროცესში.

წყარო: ადაპტირებულია Kemmis and McTaggart (1981) და მოტანილია Hopkins (1985: 134-6)


ტეგები: Qwelly, ეთიკა, კვლევის_მეთოდები, სოციოლოგია

ნახვა: 2368

ღონისძიებები

ბლოგ პოსტები

How They Operate, And Why They Subject for Employers

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: აპრილი 26, 2025.
საათი: 2:30pm 0 კომენტარი







In the present earth, history checks are getting to be a regular part of the selecting method, tenant screening, and in some cases volunteer variety. From verifying work historical past to examining felony information, qualifications check providers give vital insights into somebody's heritage. In the following paragraphs, we’ll include the kinds of track record checks, how they perform, and why They are really critical for each companies and people.



What exactly…

გაგრძელება

შემოქმედი მხატვარი

გამოაქვეყნა ლაშა_მ.
თარიღი: აპრილი 22, 2025.
საათი: 11:23pm 0 კომენტარი

თვალებს ძლივს ახელდა დასაძინებლად რომ წავედით, მაგრამ მაინც მოვახერხეთ ძილისწინა საუბრები. ამჯერად, თემა ნათესავები და ნათესაური კავშირები იყო და ცოტა ვერ მიხვდა რა სხვაობა შვილიშვილსა და შვილთაშვილს შორის. ის კი გაიგო, რომ პირველი - მესამე თაობას ნიშნავდა, ხოლო მეორე - მეოთხეს, მაგრამ თვითონ ეს სიტყვები - შვილი-შვილი და შვილთა-შვილი რატომ…

გაგრძელება

სააღდგომო ეპისტოლე 2025

გამოაქვეყნა ლაშა_მ.
თარიღი: აპრილი 20, 2025.
საათი: 2:00am 0 კომენტარი

სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსისა და ბიჭვინთისა და ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტის, ილია II-ის სააღდგომო ეპისტოლე

საქართველოს წმინდა მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრთ, მკვიდრთ ივერიისა და ჩვენი ქვეყნის საზღვრებს გარეთ მცხოვრებ თანამემამულეთ:

ქრისტე აღდგა!

Qwelly, qwellynews, აღდგომა, ბლოგი, ეპისტოლე, პატრიარქი, სააღდგომო ეპისტოლე, 2024

აღდგეს ღმერთი, მიმოიფანტონ…

გაგრძელება

Fresh New Stories

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: აპრილი 9, 2025.
საათი: 5:30am 0 კომენტარი







The 12 months 2025 has brought a wave of innovation and creativeness to Bangla natok, redefining the storytelling landscape for audiences worldwide. With refreshing narratives, groundbreaking themes, and Outstanding performances, The brand new natoks of 2025 continue to elevate the art of Bengali drama.



What to anticipate from New Natoks in 2025



Daring Narratives: The most up-to-date natoks are exploring uncharted territories, delving into social…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters