კვლევის მეთოდები განათლებაში
თავი 1
ნაწილი XII
კრიტიკული მიდგომების წინააღმდეგ რამდენიმე კრიტიკული მოსაზრება გამოითქვა. მორისონის (1955ა) აზრით, ჰაბერმასისეული სამი ინტერესი ხელოვნურადაა ერთმანეთისგან გამიჯნული _ მათ შორის განსხვავება გაცილებით მკვეთრად არის წარმოჩენილი, ვიდრე რეალურადაა (Hesse 1982; Bernstein 1983: 33). მაგალითად, პოზიტივისტურ მეცნიერებაზე დასაყრდნობად ჰერმენევტიკული ცოდნის გამოყენებაა საჭირო და, ასევე, პირიქით, რათა მათ ერთმანეთს მისცენ აზრი და შესაძლებელი იყოს თითოეულის სტატუსის შესახებ მსჯელობა. გარდა ამისა, იდეოლოგიის კრიტიკასა და ემანსიპაციას შორის კავშირი არც ნათელია, არც დადასტურებული და არც ლოგიკურად აუცილებელი (Morrison 1995ა: 67). არ არის ნათელი, შეუძლია თუ არა პიროვნებას ან საზოგადოებას, გახდეს ემანსიპირებული მხოლოდ ემპირიული და არა ლოგიკური საქმიანობით _ იდეოლოგიის გაკრიტიკებით ან მოქმედების კვლევით (Morrison 1995ა; Wardekker and Miedama 1997). ფაქტობრივად, ინდივიდი შეიძლება გახდეს ემანსიპირებული და ეს იდეოლოგიის კრიტიკით კი არა, არამედ რაიმე სხვა გზით მოახერხოს. ემანსიპირებული საზოგადოებები უცილობლად არ ხასიათდებიან იდეოლოგიისადმი კრიტიკულობით და არც საჭიროებენ იდეოლოგიის კრიტიკის გაცნობიერებას. მეტიც, შეგვიძლია ვამტკიცოთ, რომ იდეოლოგიის კრიტიკის რაციონალური გამოყენება რეალურად წინ ეღობება მოქმედებებს, რომლებმაც ემანსიპაციამდე უნდა მიგვიყვანოს. მაგალითად, როდერიკი (Roderick 1986: 65) სვამს კითხვას: არის თუ არა იდეოლოგიის კრიტიკის მხარდაჭერა თავად იდეოლოგიაც და მიდგომაც, რომელიც ამ იდეოლოგიას აწესებს? ჰაბერმასის ხედვა, რომ ცოდნა "ინტერესების" მეშვეობით სოციალურად აიგება, რელატივიზმის ამოქმედებას უწყობს ხელს.
მტკიცება, რომ ცოდნის სამი ფორმა არსებობს, სიმარტივის გამო ეპისტემოლოგიური მიმზიდველობით ხასიათდება, თუმცა, სწორედ ამ სიმარტივეშია შესაძლებელი ეჭვის შეტანა (მაგალითად, Kaet 1981: 67). უამრავი ინტერესი და სამყაროს გაგების გზა არსებობს და, უბრალოდ, ძალიან ხელოვნურია ასეთი მრავალფეროვნების სამ ფორმამდე დაყვანა. ფაქტობრივად, გაურკვეველია, თავისი ცოდნის შემქმნელი სამი ინტერესის მოდელით ჰაბერმასი კონცეპტუალურ მოდელს აგებს, პოლიტიკურ ანალიზს ახორციელებს, თუ რასთან აქვს საქმე, განზოგადებებთან, ტრანსისტორიულ პრინციპებთან, დროისთვის სპეციფიკურ დაკვირვებებთან, თუ ზედაპირდულად განსაზღვრული დევიზების ნაკრებთან (Morrison 1995ა: 71), რომელიც მხოლოდ მათი ბუნდოვანების მეშვეობით არსებობს (Kolakowsi 1978). ლაკომსკი (Lაკომსკი 1999: 179 – 182) კითხულობს, თუ რამდენად მისაღებია ჭეშმარიტების კონსენსუსური თეორია, რომელსაც ეყრდნობა ჰაბერმასის შრომა. იგი ამტკიცებს, რომ ჰაბერმასის ნაშრომში არაფერია ნათქვამი სოციალური ცვლილების შესახებ და ბევრით არაფრით განსხვავდება სპეკულაციისგან; ეს მოსაზრება ეხმიანება კრიტიკული თეორიის, როგორც სუბიექტურობისა და არაისტორიულობის არაადეკვატურად პრობლემურად წარმოდგენის, ფენდლერისეულ (Fendler 1999) კრიტიკას.
ამ მიდგომის უფრო ფუნდამენტური კრიტიკაა მოსაზრება, რომ კრიტიკულ თეორიას მიზანმიმართულად პოლიტიკური პროგრამა აქვს, მკვლევრის ამოცანა ის კი არ არის, შეასრულოს იდეოლოგის ფუნქცია ან იქონიოს რაიმე გეგმა, არამედ ის, რომ იყოს მიუკერძოებელი, კონკრეტული მიმართულებით დაუინტერესებელი და ობიექტური (Morrison 1995ა). ცხადია, კრიტიკული თეორიის მომხრეები შეეცდებიან ამტკიცონ, რომ იდეოლოგიური ნეიტრალობისკენ მოწოდება იდეოლოგიურად თავად არის ჩაურევლობის ღირებულებებით დატვირთული, რაც სტატუს კვოს აღდგენის საშუალებას იძლევა, ანუ, მოუწოდებდე მკვლევრებს ნეიტრალურობისა და დაუინტერესებლობისკენ, ისევეა ღირებულების მატარებელი, როგორც საკუთარი მოსაზრებების კვლევაში შეტანისკენ მოწოდება. მკვლევრის უფლება, გასცდეს დაუინტერესებლობას, ნამდვილად საკამათოა, თუმცა ამ პოზიციის დასაცავად შეიძლება ითქვას, რომ კონკრეტული მკვლევარი მკვლევართა საზოგადოების მხოლოდ ერთი, ცალკეული წარმომადგენელია (Kemmis 1982). კრიტიკული თეორეტიკოსები, როგორც მკვლევრები, თავადვე ჩაცვივდნენ სხვისთვის ამოთხრილ ორმოში _ უკიდურესად ნეგატიურად განწყობილ სკეპტიკოსებს, რომლებიც მეცნიერული მეთოდოლოგიითა და ინსტრუმენტული რაციონალიზმით მართულ კონკრეტულ სოციალურ წყობას (Eaglrton 1991; Wardekker and Miedama 1997) ლანძღავენ, თავად მოუწიათ პოზიტიური სამოქმედო გეგმის შექმნა, მაგრამ ამისათვის იძულებული გახდნენ, მკვლევრების ტრადიციული ობიექტურობა დაერღვიათ. ვინაიდან ისინი იდეოლოგიურ სამოქმედო გეგმაზე ფოკუსირდებიან, მათ არ შეუძლიათ იდეოლოგიით გაჟღენთილი ქცევისთვის თავის არიდება (Morrison 1995ა).
პრაქტიკის კვლევის მონაწილეებისთვის, როგორც მკვლევრებისთვის, უფლებამოსილების მინიჭების შესაძლებლობაც კრიტიკის საგნად იქცა (მაგალითად, Carr and Kemmis 1986; Grundy 1987). ეს, შესაძლოა, ზედმეტად ოპტიმისტური იყოს სამყაროში, სადაც ძალაუფლება ხშირად სტატუსის თანმდევია, პოლიტიკური ძალაუფლება კი რეალურად იშვიათად ვრცელდება მასწავლებლებზე. მართალია, მათ გარკვეული უფლებამოსილება აქვთ სკოლის ფარგლებში, მაგრამ ეს ბევრს ვერაფერს ცვლის საზოგადოების მოწყობაში, როგორც ბერნშტეინი (1970) ამბობს, "განათლება ვერ დააბალანსებს საზოგადოებას". პრაქტიკის მკვლევრებისთვის მცირე უფლებამოსილების მიცემა (საკუთარი სიტუაციების საკვლევად) მცირეოდენ მოქმედებს უფლებამოსილებისა და გადაწყვეტილების მიღების რეალურ ლოკუსზე, რომელიც ხშირად არ ექვემდებარება პრაქტიკის მკვლევრების კონტროლს და მის მიღმაა. მართლაც უფლებამოსილების მიმნიჭებელი და ემანსიპატორულია მოქმედების კვლევა? რითი ასაბუთებენ ამას?
ტეგები: Qwelly, კვლევა_განათლებაში, კვლევის_ბუნება, კვლევის_მეთოდები, სოციოლოგია
Welcome to
Qwelly
გამოაქვეყნა Malinda Heng_მ.
თარიღი: სექტემბერი 4, 2025.
საათი: 6:00am
1 კომენტარი
0 მოწონება
Cities and remixes the world, one sound at a time - a world collaboration between artists and sound recordists all around the world. The venture presents an amazingly-various array of area recordings from everywhere in the world, but in addition reimagined, recomposed versions of those recordings as we go on a mission to remix the world. What you'll hear in the podcast are our newest sounds - either a area recording from someplace on this planet, or a remixed new composition based…
გამოაქვეყნა Malinda Heng_მ.
თარიღი: სექტემბერი 1, 2025.
საათი: 2:00am
0 კომენტარი
0 მოწონება
All personal computers have a small battery on the motherboard that provides power to the Complementary Steel Oxide Semiconductor (CMOS) chip, hence the identify CMOS battery. This CMOS battery powers the chip, holding info about the system's configuration, such as the onerous disk, date and time, and so forth. It supplies energy even when the computer is off and…
გამოაქვეყნა Malinda Heng_მ.
თარიღი: აგვისტო 31, 2025.
საათი: 7:30am
0 კომენტარი
0 მოწონება
Is Your Memory at risk? Memory is probably the most cherished faculties of the human brain, essential for day by day functioning and preserving our id. Nonetheless, Alzheimer’s disease poses a severe threat to memory, progressively eroding it and altering lives irrevocably. Understanding how Alzheimer’s affects memory can empower people to acknowledge early indicators and take proactive steps. Alzheimer’s illness is a progressive neurological disorder characterized by the…
გაგრძელება
გამოაქვეყნა Malinda Heng_მ.
თარიღი: აგვისტო 30, 2025.
საათი: 10:30pm
0 კომენტარი
0 მოწონება
In so much of how, Deadpool and Spider-Man are like wacky roommates. They seem like they're opposites - one's a jaded mercenary and the other is a recent-faced teenager - but are they? Both Deadpool and Spider-Man are recognized for their smart mouths. Each are extremely athletic and agile in relation to taking out dangerous guys. Each principally use their preventing prowess supplemented by some limited, not-too-tremendous superpowers. Each look great in pink. Each wish to do…
© 2025 George.
•