ქეთევან პოპიაშვილი
ჯონ ლოკის აზრით, ადამიანებს ბუნებით მდგომარეობაში უკვე აქვთ საერთო საზრუნავი-სიცოცხლის, ჯანმრთელობის, საკუთრების და თავისუფლების დაცვა. ამიტომ მათ აქვთ სურვილი და მორალური ვალდებულება იზრუნონ გარშემომყოფთა სიცოცხლესა თუ ქონების დაცვაზე ისევე, როგორც ზრუნავენ საკუთარ თავზე. მათ არა მხოლოდ მაშინ შეუძლიათ დასაჯონ ბოროტმოქმედი როცა პირველად მის თავისუფლებასა და ქონებას ან სიცოცხლეს ხელყოფს, არამედ მაშინაც, თუ ასეთივე ზიანი მის გარშემომყოფ ადამიანებს ადგებათ. ლოკის აზრით დამნაშავეა და სასჯელს იმსახურებს ყოველი პიროვნება, რომელიც სხვების ბუნებით უფლებებს არღვევს.
საზოგადოებაში სახელმწიფოს გარეშე არ არსებობს ვალდებულება, რომ დავიცვათ სხვების უფლებები ისევე როგორც ვიცავთ საკუთარს, თუმცა არსებობს მისი ნება, რადგან ადამიანთა უმრავლესობა კეთილგონიერია, ისინი არიან მორწმუნეები, იცავენ ღვთის მცნებებს. მათი გონება ლოგიკურდ განსჯის-რაც უფრო მეტად გაუფრთხილდები სხვის სიცოცხლესა და საკუთრებას არ ხელყოფ მას, მით უფრო ნაკლები საფრთხე არსებობს იმისა, რომ შენ მოგადგება ზიანი.
თუ გამოჩნდება ვინმე, ვისაც არაფრად მიაჩნია მორალური პრინციპები და საფრთხეს შეუქმნის სხვის სიცოცხლეს ან საკუთრებას და ის დაუსჯელი დარჩება, დიდი ალბათობით ის გააგრძელებს ასეთ ქმედებას სხვების მიმართ და იმის გამო, რომ საზოგადოებამ გულგრილობა გამოიჩინა პირველი დანაშაულის ჩადენისას, შემდეგში უფრო მეტი ზიანი მიადგება მას და საფრთხის წინაშე აღმოჩნდება საზოგადოების ყოველი წევრი. ~სახელმწიფოს არარსებობის პირობებში თვითონ საზოგადოება ადგენს სასჯელის განსაზღვრულ ფორმას დამნაშავის დასასჯელად. დასჯის მიზანია, რომ აღარ განმეორდეს ასეთი დანაშაული ან თუ საკუთრების უფლებაა დარღვეული, ზარაი აუნაზღაურდეს დაზარალებულს. როცა არ არსებობს სახელმწიფო, სასჯელის ძირითადი ფორმა სიკვდილით დასჯაა, რასაც ლოკი სულაც არ თვლის სისასტიკედ და თვლის, რომ სასჯელი უნდა იყოს გონებით ნაკარნახევი და არა ბრაზითა და წყენით.
ლოკი თვლიდა რომ ადამიანებს შეუძლიათ მოაწესრიგონ ურთიერთობები საერთო ინტერესების გათვალისწინებითა და დაცვით სახელმწიფოს გარეშეც. პირველად უნდა ჩამოყალიბდეს ასეთი საზოგადოება, რომელიც შემდეგში შექმნის სახელმწიფოს.
მიუხედავად იმისა, რომ თანასწორი და თავისუფალი ადამიანების ერთობა, თვითონ ახერხებს სამართლიანობის დაცვას და დამნაშავის დასჯას, მაინც დგება აუცილებლობა სახელმჭიფოს შექმნისა და ლოკი ამ აუცილებლობას საზოგადოების ომისგან დაცვაში ხედავს. ის ომად მიიჩნევს არა მხოლოდ ბრძოლასა და თავდასხმებს არამედ ნებისმიერ დანაშაულს, რომელსაც ადამიანის სიკვილი ან მისი ქონების ხელყოფა მოსდევს. როცა ადამიანი საკუთარ თავზე იღებს მოსამართლისა და დამსჯელის ფუნქციას, სასჯელი შეიძლება უსამართლო და მიკერძოებული იყოს.
ამიტომ დგება აუცილებლობა იმისა, რომ საზოგადოებამ თავისი უფლება დამნაშავის დასჯისა გადასცეს სახელმწიფოს. ჯონ ლოკი თვლისმრომ სწორედ ესაა საზოგადოებრივი ხელშეკრულების შინაარსი. სახელმწიფოს შექმნის შემდეგ ადამიანი კი არ კარგავს თავისუფლებას, არამედ მას ეზზღუდება უფლებათა ნაწილი, რომელსაც ის თავისივე სურვილით გადასცემს თავის არჩეულ სახელმწიფოს.
თუ ბუნებით მდგომარეობაში ინდივიდი ვალდებულია დაიცვას ბუნების კანონები, სახელმწიფოს არსებობისას ის ალდებულია დაემორჩილოს სახელმწიფო კანონების, რომლებიც იქმნება ადამიანთა თანხმობით, მათი სურვილებისა და ინტერესების გათვალისჭინებით.
მაშასადამე ლოკი ეთანხმება იმ აზრს, რომ სახელმწიფოს ძირითადი ფუნქცია ინდივიდების უსაფრთხოების დაცვაა. ამის გათვალისწინებით სახელმწიფოში ცხოვრება უფრო სანდო და სასურველია, ვიდრე ბუნებით მდგომარეობაში. მაგრამ, ეს არ ეხება ყველანაირ სახელმწიფოს.
ლოკის აზრით, დესპოტურ სახელმწიფოში ცხოვრებისას იზღუდება ყველანაირი უფლებები, ირღვევა ბუნებით ცხოვრების კანონები, არ არსებობს დაცულობისა და უსაფრთხოების გარანტია. დესპიტურ სახელმწიფოში ერთ ადამიანს აქვს მინიჭებული შეუზღუდავი უფლებები, მას შეუძლია მიითვისოს ნებისმიერის ქონება, ხელყოს მათი სიცოცხლე და პასუხსაც ვერავინ მოსთხოვს რადგან თვითონვე ადგენს კანონებს და სჯის დამნაშავეს და ლოგიკურია, რომ ის არ დასჯის საკუთარ თავს.
ჯონ ლოკის აზრით, მას შემდეგ, რაც ადამიანები ქმნიან სახელმწიფოს და საზოგადოებრივი ხელშეკრულების დადებისას გადასცემენ მას ბუნებით მინიჭებულ უფლებათა გარკვეულ ნაწილს (მაგ:დამნაშავის დასჯის, მშვიდობის დაცვის), მათ უნარჩუნდებათ საკუთრების უფლება. ლოკი ამბობს, რომ თავისუფლება, სიცოცხლე და საკუთრება თანაბარი მნიშვნელობისაა.
საკუთრებაა ის ყველაფერი, რასაც ადამიანი ფიზიკური თუ გონებრივი შრომით შექმნის და შეიძენს, ლოგიკურია რომ ქონებირივი უთანასწორობის გამო დგება აუცილებლობა საკუთრების დაცვისა, რაც სახელმწიფოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფუნქციაა.
თუ შევაჯამებთ ყოველივე ზემოთთქმულს ლოკის შეხედულებებიდან გამომდინარე - „სახელმწიფო შეიმუშავებს საერთო წესებს, რომლებიც ნებისმიერი კერძო ინდივიდის ან ჯგუფის მოსაზრებაზე მაღლა დგას-ანუ კანონს;ის სჯის იმას, ვინც არღვევს საზოგადოების მიერ მიღებულ წესებს=ანუ აღასრულებს კანონს; და ბოლოს ის იცავს საზოგადოებას გარე საფრთხისგან-ანუ წყვეტს ომისა და მშვიდობის დაკითხებს“. [1]
ლოკი ამბობს, რომ საზოგადოებრივი ხელშეკრულებით წამომდგარი სახელმწიფოში ცხოვრება სჯობს ბუნებით მდგომარეობას, მაგრამ ბუნებითი მდგომარეობა თავისი არსით ბევრად აღემატება დესპიტურ სახელმწიფოს. საზოგადოებრივი ხელშეკრულების დადების შემდეგ ადამიანებს უნარჩუნდებათ უფლება შეცვალონ თავისივე არჩეუი ხელისუფლება, თუ ის არ ასრულებს თვის თავზე ნაკისრ ვალდებულებებს და არ ემსახურება საზოგადოებას სათანადოდ. [2]
[1] ლოკი ჯონ, მეორე ტრაქტატი სამოქალაქო მმართველობაზე, 245.
[2] ლოკი ჯონ, მეორე ტრაქტატი სამოქალაქო მმართველობაზე - შესავალი თანამედროვე აზროვნებაში. მეექვსე გადამუშავებული გამოცემა, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2017 წელი.
Welcome to
Qwelly
გამოაქვეყნა Bonnie Simonetti_მ.
თარიღი: აგვისტო 4, 2025.
საათი: 2:28am
0 კომენტარი
0 მოწონება
No doubt you’ve already heard about the ketogenic diet, also known as keto. Whole Pinterest boards and Instagram accounts are dedicated to the trend, and it has some pretty famous followers, including Halle Berry and Kourtney Kardashian. Before you give it a go, you’ll want to know what it involves, how it works and, most importantly, Supraketo.org what nutritionists and…
გაგრძელება
გამოაქვეყნა Bonnie Simonetti_მ.
თარიღი: აგვისტო 3, 2025.
საათი: 1:30pm
0 კომენტარი
0 მოწონება
When autocomplete results are available use up and down arrows to review and enter to select. Touch device users, explore by touch or with swipe gestures. Easy Keto bread recipes including rolls, buns, scrolls, loaves, flatbread, tortillas, wraps and pretzels. All recipes are gluten-free, grain-free and low carb! This Keto Brazilian Cheese Bread (pão de queijo) recipe is the perfect side for your homemade churrasco for dinner, or even enjoyed as a delicious low-carb snack! This gluten free,…
გაგრძელება
გამოაქვეყნა Lan Marie_მ.
თარიღი: აგვისტო 3, 2025.
საათი: 1:00pm
0 კომენტარი
0 მოწონება
Looking for some of the best keto cocktails on the web? This page will be updated frequently with sugar free, keto cocktails you can make at home and stay in ketosis. There are several keto friendly, zero sugar alcohols like vodka, gin, rum and whiskey. It’s what you mix with the alcohol that tends to be a problem for keto. Fortunately, keto cocktails are simple to make by making a few simple substitutions like keto simple syrup and other sugar free options that allow you to still enjoy a…
გაგრძელება
გამოაქვეყნა ლაშა_მ.
თარიღი: აგვისტო 2, 2025.
საათი: 3:59pm
0 კომენტარი
1 Like
სალამი სევერუს (ასე დავარქვი ჩემს ChatGPT-ს) ძილის წინ საკითხავი, ძალიან პატარა ნოველა, ო'ჰენრის სტილში, შეგიძლია დამიწერო? ჩემთვის მინდა.
(პატარა ნოველა ძილის წინ, ო’ჰენრის სტილში)
ძველი თბილისური ქუჩის ბოლოს, იქ, სადაც საფეხმავლო ბილიკი ხის…
© 2025 George.
•
თქვენ უნდა გახდეთ Qwelly_ს წევრი რომ შეძლოთ კომენტარის გაკეთება!
Qwelly_ზე რეგისტრაცია